dr hab. Marcin Lachowski

• mw.lachowski@uw.edu.pl
• Dyżury

Dr hab. Marcin Lachowski (ur. 1975) adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej UW. Zajmuje się sztuką współczesną i historią krytyki artystycznej. Opublikował książki Awangarda wobec instytucji. O sposobach prezentacji sztuki w PRL-u (2006) oraz Nowocześni po katastrofie. Sztuka w Polsce w latach 1945-1960. Jest współredaktorem serii wydawniczej Sztuka nowa. Źródła i komentarze oraz licznych publikacji, m.in. Grupa Zamek. Historia – krytyka – sztuka, Grupa „Zamek”. Konteksty – wspomnienia – archiwalia, Wobec Formy Otwartej Oskara Hansena. Idea – utopia – reinterpretacja, Mikołaj Smoczyński – retrospektywnie. Od 2011 roku był członkiem zespołu badawczego, w ramach grantu przyznanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, poświęconego polskiej krytyce artystycznej w XX i XXI wieku. Obecnie przygotowuje edycję słownika biograficznego krytyków i słownika pojęć krytyki artystycznej. Współpracuje z Muzeum Lubelskim w Lublinie i Lubelskim Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych. Kurator wystaw, m.in. Grzegorz Kowalski i Pracownia, Obiekty i projekcje (Lublin, 2008), Siła Sztuki (Lwowski Pałac Sztuki, 2010), Mikołaj Smoczyński – retrospektywnie (Lublin 2011), Pankiewicz i po…Uwalnianie koloru (Lublin 2016). Publikował teksty m.in. w „Biuletynie Historii Sztuki”, „Rocznikach Humanistycznych”, „Ikonothece”, „Kresach”, „Znaku”, a także w katalogach wystaw. Członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki oraz AICA.

Ważniejsze publikacje

Książki

• Awangarda wobec instytucji. O sposobach prezentacji sztuki w PRL-u, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2006.
• Nowocześni po katastrofie. Sztuka w Polsce w latach 1945-1960, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.

Artykuły

• Krzysztof Wodiczko. O konceptualnej archeologii sztuki publicznej, “Kresy. Kwartalnik literacki“ 2000, nr 1, s. 194-204.
• Galeria Pod Moną Lizą – historia i ideologia, „Roczniki humanistyczne“, R: 2000/2001, z. 14, s. 303-325.
• Sztuka zaangażowana w galeriach niezależnych: Jarosław Kozłowski i Krzysztof Wodiczko, [w:] Sztuka „zaangażowana” – mity i szanse. Materiały seminaryjne, Gorzów Wlkp. – Gościkowo/Paradyż 2003, s. 13-22.
• Czy można dopisać dalszy ciąg Teorii widzenia Władysława Strzemińskiego?, [w:] Myśl, oko i ręka artysty. Studia nad genezą procesu tworzenia, red. Ryszard Kasperowicz, Elżbieta Wolicka, Lublin 2003, s. 209-233.
• Na rozdrożu nowoczesności – „galerie niezależne” w Polsce lat 60., „Biuletyn Historii Sztuki” 2003, nr3/4, s. 481-500.
• Galeria Biała – studium przedmiotu, w: Artyści lubelscy i ich galerie. Materiały z sesji, red. Lechosław Lameński, Lublin 2004, s. 239-250.
• Definiowanie awangardy (artysta jako krytyk), w: Obraz zapośredniczony. Materiały z sesji SHS w Nieborowie, red. Maria Poprzęcka, Warszawa 2005,s. 177-190.
• Rozstrzelania Andrzeja Wróblewskiego – socjalizacja śmierci, w: Figury i figuracje. Materiały z sesji SHS, red. Ryszard Kasperowicz, Małgorzata Kitowska-Łysiak, Lechosław Lameński, Marcin Lachowski, Warszawa 2006, s. 239-254.
• Obrazy zagłady, w: Rzecz i rzeczowość w kulturze XX i XXI wieku. Materiały z sesji, red. Małgorzta Kitowska-Łysiak, Marcin Lachowski, TN KUL, Lublin 2007, s. 145-173.
• Andrzej Wróblewski pomiędzy kosmogonią a katastrofą, w: Andrzej Wróblewski 1927-1957 (katalog wystawy), Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2007, s. 85-99.
• „Nowoczesność” w kręgu Grupy Zamek, [w:] Grupa Zamek. Historia-krytyka-sztuka, red. Małgorzata Kitowska-Łysiak, Marcin Lachowski, Piotr Majewski, TN KUL, Lublin 2007, s. 37-48.
• Obrazy Getta w twórczości Marka Oberlandera i Izaaka Celnikiera, „Ikonotheka” 2007, R. 20, s. 39-52.
• Pomiędzy Akademią a Galerią, [w:] Transgresja wyobraźni. Materiały z sesji, Galeria Biała, Lublin 2008, s. 4-9.
• Doznanie materii. O realizacjach horyzontalnych Leona Tarasewicza (The Experience of Matter. Leon Tarasewicz’s Horizontal Works), [w:] Leon Tarasewicz – realizacje horyzontalne, wyd. Galeria Biała, Lublin 2008, s. 14-46.
• Wobec pomników Zagłady, „Rzeźba polska” 2008, T. 13, s.107-113.
  Poza Formę Otwartą, w: Wobec Formy Otwartej Oskara Hansena. Idea – Utopia –
• Reinterpretacja, pod red. M. Lachowskiego, M. Linkowskiej, Z. Sobczuka, TN KUL, Lublin 2009.
• Mikołaja Smoczyńskiego sięganie kresu/Mikołaj Smoczyński and His Reaching the Limit, (w:) Mikołaj Smoczyński Retrospektywnie/Retrospective, red. Marcin Lachowski (katalog wystawy), Warsztaty Kultury, Lublin 2011, s. 17-34.
• Przedmiotowość zmetaforyzowana, (w:) Tytus Dzieduszycki Sas, (katalog wystawy), Muzeum Lubelskie w Lublinie, Lublin 2012.
• Jeff Wall i Andreas Gursky – fotograficzne interpretacje nowoczesnej architektury w świetle teorii przestrzeni i miejsca, „Ethos” 2014, nr 27, s. 290-295.20
• Blask konstruktywizmu: powojenne kontynuacje, „Pamiętnik Sztuk Pięknych. Sztuka Polska 1945-1970”, 2015, nr 9.
• Realizm i metafora w projektach graficznych Wojciecha Zamecznika, w: Wojciech Zamecznik. Foto-graficznie (katalog wystawy), Fundacja Archeologii Fotografii, Warszawa 2015.
• Włodzimierz Borowski – desymbolizacja obrazu, „Sacrum et Decorum. Materiały i studia z historii sztuki sakralnej”, 2016, t.9, s. 54-70.
• Czy przestrzeń galerii może stać się miejscem? Uwagi o Galerii Foksal, w: Galeria Foksal 1966-2016, Warszawa 2016.
• Miasto idealne, miasto niewidzialne – nowoczesność na peryferiach, [w:] Regiony wyobraźni. peryferyjność w kulturze XIX i XX wieku, red. M. Lachowski, Warszawa 2017, s. 231-251.
• Nowoczesność i realizm. Krytyka artystyczna wobec I Wystawy Sztuki Nowoczesnej [w:] Socrealizmy i modernizacje, red. T. Załuski, A. Sumorok, Łódź 2017, s. 209-228.
• Granice obrazu Marii Anto, w: Maria Anto. Malarka, Katalog wystawy, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2017, s. 59-76.
• Powojenna krytyka artystyczna wobec awangardy, „Studia i Materiały Lubelskie” 2017, t. 20, s. 56-63.
• Antyformy jako formy w: Paragone. rzeźba wobec awangardy, red, E. Błotnicka-Mazur, L. Lameński, Lublin 2018, s. 239-253.
• Performatywne zjawiska w lubelskich galeriach, w: Sztuka Lublina – od średniowiecza do współczesności. Studia i szkice, red. Lechosław Lameński, Ewa Letkiewicz, Piotr Majewski i Jerzy Żywicki, Lublin 2019.