- professor emeritus
- tcegielski@onet.pl
Moja dotychczasowa kariera akademicka związana była z Instytutem Historycznym UW, gdzie uzyskałem magisterium (1973), doktorat (1980), habilitację (1993) oraz stanowisko profesora nadzwyczajnego (1996). Piastowałem różne funkcje w ramach Wydzialu Historycznego UW; w latach 1993-1999 oraz 2008-2912 prodziekana.; byłem też członkiem rad naukowych MISH i CEU. Od 1 października 2013 roku podjąłem pracę w Instytucie Historii Sztuki UW.
Zainteresowanie badaniem przeszłości wiązało się niezmiennie z późnonowożytnymi dziejami powszechnymi, ostatnio także XIX i XX stulecia, te zaś – równolegle – z problemami metodologii i dydaktyki historii. Koncentrowały się one wokół trzech wielkich obszarów tematycznych:
1. Dziejów powszechnych, w tym Niemiec, Anglii i Polski XVIII i XIX wieku ;
2. Historii wolnomularstwa w Europie i Polsce, a zwłaszcza organizacyjnych i ideowych początków masonerii spekulatywnej w XVIII i następnym stuleciu; usytuowania „sztuki królewskiej” wolnomularstwa na intelektualnej, oraz szerzej jeszcze – kulturalnej mapie nowożytnej Europy;
3. Dziejów kultury XVIII i XIX wieku, w szczególności początków kultury popularnej oraz ich związków ze społeczną formacją mieszczańską na Zachodzie i w Polsce.
Doświadczenia wyniesione zarówno z własnych poszukiwań, jak i wspólnej pracy ze studentami, starałem się wykorzystać na polu dydaktyki historii – tak akademickiej, jak i szkolnej (na poziomie ponadgimnazjalnym). Podjąłem również próby praktycznego zastosowania metody badań szkoły historii idei (history of ideas), czy też historii mentalności (Mentalitätsgeschichte) – nowej na rodzimym gruncie (przynajmniej jeszcze w latach dziewięćdziesiątych), Do dziedziny metodologii badań należy również podjęta – wraz z kręgiem młodych współpracowników – próba zredefiniowania źródła historycznego, jakim jest produkt kultury popularnej: utwór literacki lub film.
Prowadziłem wykłady i byłem profesorem wizytującym na uczelniach polskich i zagranicznych: w Gdańsku, Belgradzie, Bonn, Budapeszcie, Dublinie (Trinity College), Moguncji i Waszyngtonie. Byłem ekspertem Wspólnej Komisji Podręcznikowej PRL-RFN; sekretarzem generalnym Polskiego Towarzystwa Historycznego, ostatnio zaś kierownikiem zespołu ekspertów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jestem eskpertem-recenzentem Ministerstwa Edukacji Narodowej do spraw podręczników szkolnych. Od 1992 roku do dziś jestem redaktorem naczelnym i naukowym czasopisma „Ars Regia” poświęconego myśli i historii wolnomularstwa.
Opublikowałem szereg prac związanych ze wskazanymi powyżej zainteresowaniami badawczymi. Moje książki z zakresu dziejów wolnomularstwa to: Sekrety Masonów. Pierwszy stopień wtajemniczenia (Warszawa 1990); „Ordo ex Chao”. Wolnomularstwo i światopoglądowe kryzysy XVII i XVIII wieku (Warszawa 1995); Polish masonry between dictatorship and totalitarianism (1926-1989), w: Le communisme et les élites en Europe centrale: destructions, conversions, mutations (Paris 2006); Księga Konstytucji 1723 roku i początki wolnomularstwa spekulatywnego w Anglii (Warszawa 2011).. Historii społecznej i kulturze popularnej poświęciłem ostatnio: Język, kobiety i barbarzyńcy w sieci. Przemiany nowożytnej „rzeczpospolitej literackiej”, w: Książka, biblioteka, informacja. W kręgu kultury i edukacji, red. E.B. Zybert, D. Grabowska (Warszawa 2008); Stróż prawa i przestępca w powieści popularnej wiktoriańskiej Anglii, w: Zabawy pożyteczne prozą (Warszawa 2010, wspólnie M. Kurkowską); Gentleman versus self-made-man. Dwa wzorce społeczne wiktoriańskiej Anglii, w: Myśl i polityka. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Jackowi Marii Majchrowskiemu, red. B. Szlachta, (Kraków 2011); „Pecunia non olet”? Wiktoriańska idea pieniędzy, [w:] Europejczycy, Afrykanie i inni, red. B. Nowak M. Nagielski (Warszawa 2011), Czy w połowie XIX wieku istniał kanon literatury mieszczańskiej, wspólny dla całej Europy? w: Europejski kanon literacki. Dylematy XXI wieku, red. E. Wichrowska (Warszawa 2012). Zajmowałem się również współczesną plastyką, szczególnie scenografią teatralną: Powrót Fausta do Krakowa (The return of Faust to Cracow), w: D. Buchwald [wyd.] Gra w teatr [tytuł angielski: Playing with Theatre] (Warszawa 2013).
Ostatnia aktualizacja 02/10/2020